شستشوی گلیم | نکات شستشو و لکه‌گیری بدون آسیب به بافت

گلیم‌ از جمله زیباترین و اصیل‌ترین زیراندازهای ایرانی هستند که به‌ خاطر تنوع رنگ، طرح‌های سنتی و قیمت مناسب، در خانه‌های ایرانی جایگاه خاصی دارند. اما یکی از چالش‌های مهم صاحبان گلیم، نحوه صحیح تمیز کردن و شستشوی آن است. برخلاف فرش‌های ماشینی، گلیم‌ها به دلیل بافت خاص و ظرافت الیافشان، نیاز به مراقبت بیشتری دارند. اگر گلیم به ‌درستی شسته نشود یا با مواد شیمیایی اشتباه تمیز شود، ممکن است رنگ آن پخش شود یا بافت آن آسیب ببیند.

برای مشاهده محصولات بیشتر کلیک کنید: قیمت فرش دستباف تبریز ۶ متری

چگونه گلیم را تمیز کنیم؟

در این مقاله به شما آموزش می‌دهیم که چگونه گلیم را به‌صورت اصولی، علمی و بدون آسیب تمیز کنید. خواهید دانست:

• چه مواد شوینده‌ای برای گلیم دستباف یا ماشینی مناسب است،

• چه زمانی بهترین زمان شستشو است،

• چگونه لکه‌ها را به‌صورت موضعی و سریع از بین ببرید.

با رعایت این نکات ساده، عمر گلیم شما افزایش می‌یابد و همیشه مثل روز اول خواهد ماند.

تفاوت‌های گلیم با فرش: چرا باید مراقب باشیم؟

گلیم و فرش هر دو از زیراندازهای محبوب ایرانی هستند، اما از نظر ساختار، جنس الیاف و روش نگهداری تفاوت‌های زیادی دارند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که در شستشو و نگهداری گلیم باید دقت بیشتری داشته باشیم.

مهم‌ترین تفاوت‌ها عبارت‌اند از:

• بافت نازک‌تر و سبک‌تر:
  گلیم‌ها بدون پرز، تخت و بسیار ظریف‌اند؛ به همین دلیل فشار یا رطوبت زیاد می‌تواند به‌سرعت به بافت آن‌ها آسیب بزند.

برای مشاهده محصولات بیشتر کلیک کنید: خرید فرش دستباف تبریز ۹ متری

• الیاف طبیعی و حساس:
  اغلب گلیم‌های دستباف از پشم، پنبه یا ابریشم هستند. این الیاف اگر با مواد شیمیایی قوی یا آب داغ شسته شوند، خاصیت کشسانی خود را از دست داده و حتی ممکن است پوسیده شوند.

• رنگرزی گیاهی:
  رنگ‌های گیاهی بسیار زیبا اما حساس هستند. شستشوی غیراصولی می‌تواند رنگ‌ها را پخش یا کدر کند.

 

اگر فرش کرم رنگ دارید و با لکه‌های چای سر و کار پیدا کرده‌اید، حتماً مطلب لکه چای روی فرش کرم را با روش‌های خانگی و تخصصی پاک کنید. آموزش پاک کردن لکه تازه و قدیمی با آب سرد، سرکه، جوش شیرین، شامپو فرش و بخارشوی. را بخوانید تا در چند دقیقه لکه‌ها را از بین ببرید.

برای مشاهده محصولات بیشتر کلیک کنید: قیمت فرش دستباف تبریز ۱۲ متری

انواع گلیم

شناخت نوع گلیم اولین قدم در انتخاب روش شستشوی صحیح است.

۱. گلیم دستباف

• فقط با آب سرد یا ولرم شسته شود.

• از شوینده‌های ملایم مانند شامپو فرش بدون آنزیم یا صابون خانگی استفاده کنید.

• خشک‌کردن در سایه و فضای آزاد؛ نور مستقیم خورشید باعث پریدگی رنگ‌ها می‌شود.

برای مشاهده اطلاعات بیشتر کلیک کنید: نحوه اندازه‌گیری دقیق برای خرید فرش ماشینی

۲. گلیم ماشینی

• از الیاف مصنوعی (پلی‌استر یا نایلون) ساخته شده و مقاوم‌تر است.

• امکان استفاده از شوینده‌های رایج وجود دارد.

• شستشو با آب گرم (نه داغ) مشکلی ندارد.

• خشک‌کردن با جاروبرقی آب‌کش یا در سایه بهترین گزینه است.

برای مشاهده محصولات بیشتر کلیک کنید: فرش دستباف تبریز

بهترین زمان برای شستن گلیم

• سالی یک بار یا هر ۶ ماه در مناطق پرگردوغبار.

• روزهای گرم و خشک بهترین زمان‌اند تا گلیم سریع‌تر خشک شود.

• از شستشو در زمستان یا روزهای مرطوب خودداری کنید؛ رطوبت باقی‌مانده باعث بوی بد و کپک می‌شود.

روش‌های مدرن شستشو برای گلیم

با پیشرفت تکنولوژی، شستشوی گلیم دیگر محدود به روش‌های سنتی با آب و صابون نیست. امروز قالیشویی‌های حرفه‌ای از دستگاه‌ها و روش‌های نوین استفاده می‌کنند که هم تمیزکنندگی بالایی دارند و هم به بافت و رنگ گلیم آسیب نمی‌زنند.

۱. شستشوی بخار (Steam Cleaning)

• در این روش به جای خیس کردن کامل گلیم، از بخار آب داغ و فشار کنترل‌شده استفاده می‌شود.

• بخار به عمق الیاف نفوذ کرده و آلودگی‌ها و لکه‌ها را نرم می‌کند.

• مزیت اصلی: کاهش مصرف آب و جلوگیری از رطوبت بیش از حد که ممکن است باعث کپک یا بوی بد شود.

• برای گلیم‌های دستباف حساس، این روش بسیار ایمن‌تر از شستشوی سنتی است.

۲. دستگاه‌های استخراج آب (Hot Water Extraction)

• در این روش دستگاه مخصوص، محلول آب ولرم و شوینده ملایم را به بافت گلیم تزریق کرده و بلافاصله آن را مکش می‌کند.

• به این ترتیب لکه‌ها و آلودگی‌ها سریع خارج می‌شوند و گلیم کمتر مرطوب می‌ماند.

• مناسب برای گلیم‌های ضخیم‌تر یا گلیم ماشینی.

۳. استفاده از شامپو فرش ماشینی (Machine Carpet Shampooing)

• دستگاه‌های شستشو با برس نرم و کف سبک سطح گلیم را تمیز می‌کنند.

• در این روش، کنترل میزان کف و آب بسیار دقیق است تا آسیبی به رنگ و الیاف وارد نشود.

• برای گلیم‌های ماشینی و مقاوم انتخاب مناسبی است، اما برای گلیم دستباف باید با احتیاط به‌کار رود.

۴. خشک‌کن‌های صنعتی

• پس از شستشو، به جای پهن کردن سنتی، دستگاه‌های خشک‌کن صنعتی با جریان هوای کنترل‌شده رطوبت را سریع خارج می‌کنند.

• این کار مانع از ماندن رطوبت و ایجاد بوی بد می‌شود.

🔑 مزیت روش‌های مدرن:

• کاهش مصرف آب و شوینده‌ها.

• جلوگیری از آسیب به رنگ‌های گیاهی.

• سرعت بیشتر در خشک شدن و تمیزکاری.

• امکان لکه‌زدایی حرفه‌ای بدون آسیب به بافت.

مراحل شستشوی اصولی گلیم در خانه

مرحله 1: آماده‌سازی

• گلیم را روی سطح تمیز پهن کنید.

• گردوغبار را با جاروبرقی کاملاً بگیرید.

مرحله 2: تست ثبات رنگ

• یک گوشه را با دستمال نمدار تست کنید.

• اگر رنگ پس نداد، ادامه دهید. در غیر این صورت، شستشو را به قالیشویی متخصص بسپارید.

برای مشاهده محصولات کلیک کنید: فرش دستباف قم

• مرحله 3: شستشوی سطحی

• محلول شامپو فرش ملایم با آب ولرم تهیه کنید.

• با اسفنج نرم سطح گلیم را در جهت بافت تمیز کنید.

• از خیساندن کامل خودداری کنید.

برای مشاهده مطالب کلیک کنید: چرا گلیم دستبافت ارزشمند است

مرحله 4: آب‌کشی

• با آب ولرم آب‌کشی کنید.

• با حوله خشک یا جاروبرقی آب‌کش، رطوبت اضافی را بگیرید.

مرحله 5: خشک‌کردن

• گلیم را در سایه و جریان هوا پهن کنید.

• از آویزان کردن گلیم اجتناب کنید.

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: قیمت فرش دستباف قم ۶ متری

راهنمای لکه‌گیری گلیم؛ قبل از شستن کامل

• لکه چای و قهوه: دستمال خشک + محلول آب سرد و سرکه.

• لکه چربی: پودر بچه یا جوش شیرین روی لکه، سپس جاروبرقی.

• لکه خون: فقط با آب سرد + کمی صابون ملایم.

• لکه جوهر: پنبه آغشته به الکل سفید یا استون فقط روی لکه.

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: قیمت فرش دستباف قم ۱۲ متری

چه شوینده‌هایی مناسب گلیم هستند؟

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: فرش دستباف کاشان

❌ از وایتکس، آب داغ و مواد شیمیایی قوی اکیداً خودداری کنید.

روش‌های جلوگیری از آسیب به گلیم در طول زمان

• پرهیز از نور مستقیم خورشید.

• استفاده از زیرانداز ضدلغزش.

• جلوگیری از رطوبت.

• چرخاندن گلیم هر چند ماه یک‌بار.

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: قیمت فرش دستباف کاشان ۶ متری

چه زمانی گلیم را به قالیشویی بسپاریم؟

• وقتی رنگ پس می‌دهد.

• لکه‌های عمیق یا سخت وجود دارد.

• گلیم ارزشمند یا قدیمی است.

• سایز گلیم بزرگ است و شستشو در خانه ممکن نیست.

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: قیمت فرش دستباف کاشان ۹ متری

مقایسه گلیم‌های ایرانی با گلیم‌های ترک و افغانی از نظر شستشو

گلیم در کشورهای مختلف با روش‌ها و متریال متفاوتی بافته می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود روش تمیز کردن و شستشوی آن‌ها نیز کمی تفاوت داشته باشد. شناخت این تفاوت‌ها، به شما کمک می‌کند که با توجه به نوع گلیمی که دارید، بهترین روش نگهداری را انتخاب کنید.

۱. گلیم ایرانی

• الیاف: بیشتر از پشم طبیعی یا ترکیب پشم و پنبه.

• رنگ: رنگرزی گیاهی سنتی با ماندگاری بالا ولی حساس به مواد شیمیایی قوی.

• شستشو: باید فقط با آب سرد یا ولرم و شوینده‌های ملایم شسته شود. نور مستقیم خورشید می‌تواند رنگ‌ها را کدر کند.

۲. گلیم ترک

• الیاف: معمولاً ترکیبی از پشم و پنبه، بعضی نمونه‌ها الیاف مصنوعی هم دارند.

• رنگ: استفاده از رنگ‌های صنعتی پایدارتر رایج است، بنابراین در برابر مواد شوینده مقاوم‌تر از گلیم ایرانی هستند.

• شستشو: امکان استفاده از شوینده‌های رایج (بدون وایتکس) وجود دارد و کمی تحمل بیشتری در برابر رطوبت دارند، اما همچنان باید از شستشوی با آب داغ پرهیز کرد.

۳. گلیم افغانی

• الیاف: عمدتاً پشم طبیعی و ضخیم‌تر از گلیم ایرانی.

• رنگ: رنگ‌های گیاهی پررنگ و تیره (مانند قرمز و قهوه‌ای) که مقاومت خوبی دارند.

• شستشو: به‌دلیل ضخامت الیاف، در برابر آب مقاوم‌ترند اما دیرتر خشک می‌شوند؛ بنابراین باید حتماً در محیطی با جریان هوا و سایه خشک شوند تا کپک نزنند.

 

• گلیم ایرانی به‌خاطر ظرافت و رنگ‌های گیاهی حساس‌ترین نوع است.

• گلیم ترک معمولاً دوام بیشتری در برابر مواد شوینده دارد.

• گلیم افغانی ضخیم‌تر و مقاوم‌تر است اما نیاز به خشک‌کردن دقیق‌تری دارد.

نکات پایانی برای نگهداری بهتر از گلیم

• از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری کنید.

• از زیرانداز ضدلغزش استفاده کنید.

• لکه‌های چرب را با خاک‌اره یا نشاسته بگیرید.

• سالی یک‌بار شستشو کافی است.

برای خرید فرش دستباف زیبا و پر نقش و نگار کلیک کنید: قیمت فرش دستباف کاشان ۱۲ متری

سوالات متداول